Tọa lạc tại quận Gò Vấp, đồ án Nhà ở chia sẻ cho người khiếm thị, còn có tên gọi thân mật khác là “Nhà mình”, là một không gian cung cấp nơi ở, nghỉ ngơi, học tập và làm việc cho người khiếm thị. Với tổng diện tích sàn xây dựng lên đến 700 m2, toàn bộ kiến trúc nội thất từ nguyên mẫu công trình “Làng trẻ em SOS Gò Vấp” đã được thiết kế lại tạo một không gian “Nhà mình” tràn ngập tình yêu, tiếng cười cho cộng đồng người khiếm thị, là chốn bình yên mà ai cũng muốn trở về sau những căng thẳng thường nhật.
Với 2 tiêu chí thiết kế chính gồm “An toàn” và “Chia sẻ”, không gian chuyên biệt để nghỉ ngơi, làm việc và học tập được tối đa hóa sự tương tác, trải nghiệm, và mang đến sự thoải mái, nhằm xóa đi những mặc cảm, tự ti cho cộng đồng người khiếm thị. Giải pháp được đặt ra ở đây chính là “mở rộng để kết nối”, các mảng tường ngăn cách sẽ được phá dỡ nhường chỗ cho những không gian mang tính kết nối của nhà ở và các không gian công cộng, nhưng đồng thời vẫn đảm bảo tính an toàn cho người sử dụng, cụ thể là mặt bằng bố trí đơn giản, tường và sàn có những dấu hiệu về chất cảm bề mặt vật liệu, sắc độ để nhận biết; vật dụng nội thất được sắp xếp thẳng hàng, các cạnh đồ vật được bo tròn và hạn chế sử dụng những đồ nội thất có góc nhọn, v.v.
Toàn bộ công trình được bố trí với 4 không gian chính gồm nhà ở, sảnh đón, xưởng thủ công và thư viện. Khối nhà ở hình chữ L của mẹ và con trước đây đã được thiết kế lại thành khu nhà ở. Bằng cách phá bỏ hành lang ngăn cách, không gian nhà ở được bố trí thành khu tĩnh (2 phòng ngủ, 1 nhà vệ sinh) và khu động (bếp, không gian sinh hoạt chung). Ngoài việc khắc phục được những hạn chế về sự tách biệt, u tối và trống trải của không gian hiện hữu, không gian mới còn mang đến cho người sử dụng cảm giác đơn giản, an toàn, tăng cường sự tương tác nhưng vẫn đảm bảo tính riêng tư.
Bên cạnh đó, sảnh đón, xưởng thủ công và thư viện được thiết kế lại từ khối hành chính – thư viện trước đây. Để khắc phục vấn đề về không gian nhỏ và bị chia cắt, sảnh đón được bố trí gồm khu động (khu trưng bày sản phẩm, khu chờ, sảnh) và khu trưng bày hình ảnh, tạo cảm giác thoải mái, thân thiện, gần gũi và ấn tượng. Đồng thời, để khoảng thông gió đảm bảo đủ độ sáng, khu nung đốt được bố trí ở vị trí riêng biệt, kết hợp khu chờ như một không gian chuyển tiếp đến xưởng thủ công, nhằm tăng sự tương tác, giúp công trình luôn đủ ánh sáng và thoáng mát. Cuối cùng là khu thư viện với không gian đọc chung rộng rãi và không bị chia cắt, không gian đọc riêng thì lại được bố trí ở góc tạo sự tập trung và hiệu quả cho việc đọc sách.
Với đặc điểm đối tượng sử dụng chủ yếu là người khiếm thị và ngân sách hạn chế, thách thức ở đây là tạo ra một không gian vừa đáp ứng được công năng vừa mang tính thẩm mỹ cao. Vì thế, các thiết kế đặc trưng điển hình cho đồ án này chính là sự tối giản trong cách bố trí mặt bằng, sử dụng sắc độ, chất liệu bề mặt tường, sàn để hỗ trợ định hướng với các vật dụng nội thất được thiết kế chuyên biệt cho đối tượng sử dụng, chẳng hạn như góc, cạnh được vát hoặc bo tròn; các dấu hiệu về màu, sắc độ, chữ nổi trên vật dụng, v.v.
Khuôn viên rộng rãi, thoáng mát, nhiều cây xanh, và khoảng lùi công trình lại tương đối lớn giúp hạn chế được tiếng ồn của xe cộ và khu dân cư xung quanh. Các khối nhà trong công trình được bố trí so le với nhiều cửa sổ và được đặt ở nhiều hướng nên nhận được nhiều gió và ánh sáng tự nhiên. Vật liệu sử dụng cho công trình chủ yếu là gỗ tự nhiên, gỗ công nghiệp, vải, da, và thép không gỉ, v.v., kết hợp đa dạng bề mặt chất cảm của các vật liệu giúp cho người khiếm thị dễ dàng xác định được hình ảnh và định hướng được lối di chuyển thông qua xúc giác. Ngoài ra, đặc tính của gỗ cũng giúp cho không gian trở nên thân thiện và ấm cúng hơn.
Kết hợp ứng dụng chữ nổi vào thiết kế, đồ án luôn đảm bảo các bạn khiếm thị có thể “đọc” được thông tin bằng xúc giác, di chuyển độc lập, và không cần phụ thuộc quá nhiều vào người khác, đem lại cảm giác tự tin hơn cho các bạn. Có thể nói rằng, “Nhà mình” được thiết kế và trang bị đầy đủ những tính năng cần thiết, là điểm tựa, chỗ dựa để cộng đồng người khiếm thị cùng nhau làm việc, sinh hoạt và chia sẻ.
THÔNG TIN DỰ ÁN
Tên đồ án: Nhà ở chia sẻ cho người khiếm thị (còn gọi Nhà mình)
Tên sinh viên: Nguyễn Ngọc Hải Yến
Trường học: Trường Đại học Kiến trúc TP.HCM
Chương trình: Chính quy
Giám sát/ Hướng dẫn: TS. KTS Nguyễn Thị Hạnh Nguyên
Năm đồ án: 2019
Địa điểm: 697, Quang Trung, Phường 12, Quận Gò Vấp, TP.HCM
Diện tích khu đất: Trên 20.000 m2
Tổng diện tích sàn xây dựng: 700 m2
Chiều cao công trình: 1 trệt
Hình ảnh bởi: Nguyễn Ngọc Hải Yến
