Winner | Hạng mục “Dân cư” | Việt Nam | FuturArc Green Leadership Award 2020
thuộc về TAA Design
Nhà mái đỏ là dự án nhà ở kết hợp vườn nông nghiệp trên mái, được xây dựng cho cặp vợ chồng ngoài 50 tuổi. Nằm trên trục đường chính của một ngôi làng ở tỉnh Quảng Ngãi, ngôi nhà chứng kiến tác động của đô thị hóa đã làm thay đổi diện mạo kiến trúc và không gian sống nơi đây. Cụ thể, các ngôi nhà nằm trên trục đường chính ở làng quê dần bị chia nhỏ, không gian trở nên chật hẹp hơn, dẫn đến phần diện tích xây dựng không đủ để chứa đựng không gian sân vườn và các hoạt động nông nghiệp.
Đội ngũ kiến trúc sư TAA Design đã sáng tạo ra ý tưởng thiết kế mới, một lối kiến trúc phù hợp với bối cảnh hiện tại, giúp duy trì lối sống truyền thống của người dân trong những ngôi nhà nhỏ hẹp, điển hình là công trình Nhà mái đỏ. Cách thức tổ chức không gian và công năng giúp chủ nhà cảm thấy gần gũi với cuộc sống của một vùng quê, nơi gắn liền với đất đai, ánh sáng, mưa gió, cây xanh, và vật nuôi, v.v. và giữ nếp sống văn hóa nông nghiệp.
Mái phủ xanh gồm vườn rau và sân chơi, được các kiến trúc sư tạo ra với đa dạng khoảng sân ở các cao độ khác nhau, phù hợp với cấu trúc nhà phát triển theo chiều cao. Không gian vườn nông nghiệp trên mái chuyển tiếp cho khoảng sân ở tầng lửng, tạo nên một hệ sân chơi – vườn rau kết nối từ mái xuống tầng trệt.
Vườn nông nghiệp cung cấp đa dạng các loại thực phẩm sạch, là nguồn lương thực chính cho các bữa ăn hàng ngày của gia đình, đồng thời, góp phần giữ gìn và phát triển nếp sống nông nghiệp song song với bối cảnh đô thị hóa. Sản phẩm nông nghiệp dư còn được sử dụng trao đổi với hàng xóm tạo nên mối quan hệ cộng đồng.
Cấu trúc hệ thực vật phủ xanh mái không những làm mát không gian bên trong mà còn giúp giảm bức xạ nhiệt ra môi trường xung quanh, nhờ vào lớp đất trong bồn cây và cây xanh tạo ra các lớp cách nhiệt, giữ ẩm, và làm mát cho không gian bên dưới. Vào mùa nóng, nhiệt độ có thể lên đến 40 độ C, nhưng nhiệt độ bên trong nhà có thể giảm đến 8 độ C so với bên ngoài. Kết hợp giải pháp tường hai lớp, các ô thông gió, và khoảng sân trong với chiếu sáng tự nhiên, ngôi nhà luôn thoáng mát và ngập tràn ánh sáng.
Thủ pháp giật bậc, giảm chiều cao công trình ở mặt tiền, khối tích đô thị không bị choáng ngợp, đồng thời giật bậc tạo độ dốc thoải, gợi mở sự giao tiếp giữa không gian trên sân mái và không gian dưới đường, mái dốc được sinh ra một cách nhịp điệu để hài hòa với bối cảnh xung quanh. Ý niệm mái đỏ là một hình ảnh đẹp để gợi nhớ và lưu giữ về văn hóa của ngôi làng.
Công trình sử dụng vật liệu địa phương như đá bazan, vôi đỏ và gạch men vừa giúp tiết kiệm chi phí xây dựng vừa phù hợp với điều kiện thời tiết địa phương. Nhà mái đỏ không những nổi bật với ý tưởng vườn nông nghiệp và không gian đa năng trên mái mà còn rất phù hợp với bối cảnh và lối sống người dân địa phương, dễ dàng nhân rộng trong cộng đồng. Việc nhân rộng mô hình với các trang trại xanh trên mái có thể tạo ra một hệ sinh thái xanh trên các tòa nhà, trả lại tự nhiên cho môi trường.
BÌNH LUẬN TỪ BAN GIÁM KHẢO
TS Nirmal Kishnani: Dự án này đã thu hút ban giám khảo bởi hai lý do. Thứ nhất, đây là một ngôi nhà nhỏ gọn, được thiết kế chỉnh chu, tích hợp một khu vườn đơn giản và bình dị. Thứ hai, công trình còn phần nào mô tả được cuộc sống của những người nông dân Việt Nam – những người phải di dời đi nơi khác và bắt đầu một cuộc sống mới tại những vùng ven thuộc khu vực mở rộng của thành phố.
GS Herbert Dreiseitl: Ngôi nhà này rất đặc biệt và ban giám khảo thích sự kết hợp rất sáng tạo các thành phần sinh thái và xã hội. Việc biến tầng thượng thành một cảnh quan năng suất ngày càng trở nên phổ biến, nhưng câu chuyện đặc biệt về truyền thống địa phương trong canh tác và kết nối láng giềng thông qua hoạt động trồng trọt trong chính ngôi nhà của mình có thể là một hình mẫu để nhân rộng. Chúng tôi cũng thích việc tận dụng màu sắc của vật liệu và nhịp điệu kiến trúc trong công trình.
GS Chrisna du Plessis: Dự án này là một ví dụ đầy cảm hứng về cách cho phép chuyển đổi khéo léo từ nông nghiệp nông thôn sang lối sống thành thị đông đúc. Vườn rau trên sân thượng kết nối xuống các tầng dưới tạo điều kiện cho người sử dụng được thực hành liên tục văn hóa nông nghiệp, đồng thời tạo một môi trường thoải mái bên trong ngôi nhà. Thật dễ dàng để tưởng tượng mô hình này được nhân rộng ra toàn bộ khu dân cư – đảm bảo tăng an ninh lương thực, giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị và xây dựng được một nền kinh tế thực phẩm địa phương lành mạnh và bền vững.
Xem chi tiết panel dự thi tại đây!
THÔNG TIN DỰ ÁN
Tên dự án: Nhà mái đỏ
Địa điểm: tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam
Tình trạng công trình: Đã đưa vào sử dụng
Hoàn thành: tháng 2/2019
Diện tích khu đất (m2, ha): 80m2
Tổng diện tích sàn xây dựng (m2): 190m2
Chiều cao công trình (số tầng, m): 2 tầng
Tổng số phòng: 1 phòng khách, 2 phòng ngủ, 1 nhà bếp và 2 phòng vệ sinh
Thiết kế kiến trúc: TAA Design
Kiến trúc sư trưởng: Nguyễn Văn Thiên
Thiết kế kết cấu: TAA Design
Thiết kế cơ điện: TAA Design
Thiết kế cảnh quan: Nguyễn Hữu Hậu
Tư vấn công trình xanh: TAA Design
Nhà thầu chính: Nhà thầu địa phương
Hình ảnh bởi: TAA Design
